نقشه برداری معدن روباز و زیرزمینی

مروری بر نقشه برداری زیر زمینی:

نقشه برداری معدن روباز و زیرزمینی نقشه برداری زیر زمینی جمله کارهای مهم نقشه برداری است.
از کاربرد های آن در استخراج و اکتشاف معادن , ایجاد نونل راه سازی , مسیر های انتقال اب است.

سطوح مختلف نقشه برداری زیر زمینی :

شرایط سخت نقشه برداری زیرزمینی درجه آزادی عملیات نقشه برداری پایین می آورد.
در نتیجه دقت عملیات زیرزمینی ,به علت نداشتن روشهای کنترلی نقشه برداری و طرح های بعدی باید بالاتر باشد.
باید در نظر گرفت که سرعت عملیات در نقشه برداری زیر زمینی معمولا به علت انجام حفاری کمتر از نقشه برداری سطحی می باشد.

محدودیت استفاده از امواج بی سیم و یا GPS در زیرزمین ,جریانات هوا و اختلا لات مغناطیسی در معادن سنگ آهن نیز ,باعث محدودیت استفاده از وسایل نقشه برداری می شود.

اهمیت تهیه نقشه های زیر زمینی در معادن:

برای کنترل و هدایت معادن جهت حل مشکلات مختلف در مراحل اکتشاف , اماده سازی, بهره برداری و استخراج نیاز به نقشه کامل و نقشه برداری دقیق از معادن داریم.

برای به ثبت رساندن معادن به یک نقشه تقریبی (کروکی) و یا برای گرفتن مجوز استخراج از معدن نیاز به نقشه دقیق از آن داریم.
در مورد نقشه برداری زیر زمینی بطور کلی ۳ نوع پروژه بررسی می گردد.

انواع پروژه های نقشه برداری معدن عبارتند از :

۱- طراحی تونل ها (یا معادن) و سازه های مربوط به ان ها.

۲- اجرا و هدایت عملیات حفاری و پیاده کردن سازه های مربوط به ان.

۳- تهیه نقشه و نقشه برداری از زیرزمین (تهیه پلان های طبقات مختلف معدن , تهیه پروفیل های طولی کف و سقف تونل ها . مقطع برداری در نقاط مختلف تونل, برداشت استخراجی و حجم عملیات خاکی, انجام عملیات میکروژئودزی و تعین جابجای ها می باشد).

انواع تونل عبارتند از:

تونل راههاي بين شهري

تونلهاي راه آهن هاي بين شهری

تونلهاي راه آهن هاي شهری (مترو)

تونلهای معادن

تونلهاي سد سازی و نيروگاهها

تونلهای طبيعي (غارها)

و قناتها و تونلهاي انتقال نيرو.

مراحل اجرا و هدایت عملیات حفاری در نقشه برداری زیر زمینی:

۱- نقشه برداری و پیاده کردن دقیق : نقاط دهانه تونل ها و چاه ها و مشخص کردن سینه کار و ابعاد مقطع حفاری در محل این نقاط به وسیله روش های دقیق از جمله روش تقاطع انجام می گیرد.

۲- نقشه برداری و هدایت چند متر اولیه حفاری (ترانشه تونل) به وسیله جهت یابی مغناطیسی و تئودولیت.

۳- انتقال نقاط نقشه برداری .حداقل دو نقطه کنترل مسطحاتی و ارتفاعی به داخل تونل (در سقف).

۴- کنترول مداوم راستا و شیب و اندازه های تونل در ادامه حفاری به وسیله نقاط کنترل و دستگاه های نقشه برداری به وسیله مشخص کردن امتداد افقی و قائم سینه کار.

۵- کنترل نقشه برداری مقطع تونل در فواصل مشخصی از نقاط زیر زمینی.

۶- و تکرار کلیه کارها از مرحله سوم.

مراحل کلی تهیه نقشه از زیر زمین:

۱- اقدام به شناسایی نقاط ثابت شبکه های ژئودتیک روی زمین که نزدیک به دهانه تونلها و چاهها و راه های ورودی به زیر زمین.

۲- نقشه برداری جهت پیاده کردن نقطه دهانه تونل بروش تقاطع یا پیمایش و تعیین دقیق مختصات انها از مختصات نقاط ثابت شبکه موجود.

۳- بررسی و انتخاب نقاط پیمایش زیرزمینی داخل تونلها و یا گالری ها در محلهای مناسب که (نقاط اصلی و رفرانس سقفی یا کفی).

۴- نقشه برداری و پیمایش جهت انتقال مختصات از نقاط ثابت سطح زمین به نقاط (ایستگاه های) زیرزمینی.

۵- اقدام به تراز یابی نقاط تحت الارضی . برای تهیه پروفیل های طولی کف ، سقف و همچنین انجام برداشت های نقشه برداری مربوط به مقطع برداری و تهیه مقطع تونل.

۶- انجام برداشت های نقشه برداری از هر یک از ایستگاههای زیرزمینی جهت تهیه نقشه های مورد درخواست دفتر فنی (مثل نقشه پلان زیرزمین).

۷- سعی شود در نقشه برداری و پیمایش زیرزمین که اضلاع زوایا نزدیک به ۱۸۰ درجه را تشکیل ندهندزیرا با این کار برای بدست آمدن مختصات دچار خطا و اشتباه مختصاتی شویم.

روش فتوگرامتری برد کوتاه در نقشه برداری معدن روباز و زیرزمینی :

میتوان با عکس برداری از مقطع که نسبت به روش های بالا از دقت بهتری برخوردار است.
و هزینه و زمان بالا برای تهیه پروفیل, در مکان های خاصی مثل معادن طلا و غیره ممکن است استفاده کرد.
میتوان در نزدیکی مقطع , لامپ لیزری قرار دهیم تا مقطع تونل را روشن کند.
دستگاه فتو تئودولیت (تئودولیت ودوربین عکاسی ) در نقطه دیگر غیر از ان مقطع قرار می دهیم.

باید توجه کرد که فیلم داخل دوربین عکاسی حساسیت زیادی دارد .
فاصله کانونی دوربین برابر ۱۵۰ میلیمتر و ابعاد عکس ۱۰*۱۰ سانتیمتر می باشد.
پس با محاسبه و اندازه گیری فاصله بین نقاط A وB می توان مقیاس عکس برداری را مشخص نمود و عکس حاصل را بر روی فیلم شبکه بندی شده را چاپ کرد .
در نتیجه مقطع تونل با دقت زیادی روی عکس معلوم خواهد شد.

سيستم هاي نقشه برداري زیرزمینی در تونل

ميتوان در اين زمينه به موارد زير اشاره نمود:

بخش سيستم هاي نقشه برداري ساختماني تونل:

در شفت هاي زيرزميني و تونل ها نياز زیادی به نقشه برداري و کنترل جهت رسيدن به MAX کارآيي در زمينه حفر تونل ومعدن ميباشد.

۱- سيستم TMS

برای انجام برداشت پروفيل برداري و نیز پياده کردن المان هاي مورد نياز در امور زيرزميني است.
جالب است که اين سيستم بطور اتوماتيک با يک توتال استيشن حرفه اي سري لایکا TPS 1100 برقرار شده.

با اين سيستم ميتوان بطور اتوماتيک به برداشت و کنترل مقاطع مختلف تونل را انجام داد .

با این سیستم مي توان خطوط برش حفاري و چالزني و محل نصب عوارض مختلف را نیز بر روي پلیت و يا ديواره های تونل پياده کرد.
با نرم افزار مخصوص مي توان مقادير اختلاف طرح با وضعيت موجود را تعيين کرده و بررسی نمود.

۲- دستگاه هاي سري ۴۰۰ معدني:

اين محصول شرکت لايکا در خصوص صنعت معدن و بناهاي زيرزمينيتهیه شده.

برنامه های این محصول : برداشت پايه ها و مسير حرکت پياده کردن خطوط تراز

انجام برداشت هاي نقشه برداری زير زميني به روش افست و اخراج عمود را مي باشد.
اين سيستم به گونه ای می باشد که بر مبناي حفظ امنيت داده ها به عنوان يک اولويت مهم است.
پيکربندي کلي این دستگاه و انجام اپراتوري نيز ساده بوده و مثل دستگاه هاي استاندارد ميباشد.

۳- سيستم پروفيل برداري موسوم به PROFILER 4000:

اين سيستم براي پروفيل برداری در نقشه برداری هاي کنترلی مورد استفاده است.

براي اندازه گيری سطوح و مقاطع زيرزمينی بسيار مفید و موثر مي باشد.

پیشرفت های اخیر نقشه برداری کنترلی ژئودتیک جهت احداث تونل های بزرگ:

کاربرد ابزارهای به رورز علم نقشه برداری مانند GPS که با رقیب دیرینه ی ژیرو-تئودولیت هستند.نیازهای ما را براورده می کنند.

مهندس محمدزاده تماس: 09152431220